Nhiều người chưa nhận thức được mức độ ảnh hưởng sâu rộng của đợt tăng lãi suất lần này ở Nhật Bản.

Trước tiên, cần làm rõ một thực tế: suốt hơn chục năm qua, Nhật Bản luôn là “cây rút tiền miễn phí” của toàn cầu. Lãi suất siêu thấp khiến nhà đầu tư đổ xô vay đồng yên, sau đó chuyển sang đầu tư vào cổ phiếu Mỹ, thị trường mới nổi, thậm chí cả BTC và các tài sản lợi suất cao khác — cách chơi này gọi là giao dịch chênh lệch lãi suất (carry trade), quy mô lên tới 20 nghìn tỷ đô la Mỹ.

Giờ đây khi lãi suất tăng, luật chơi lập tức thay đổi. Chi phí vay tiền tăng, đồng yên lại đang lên giá, nhà đầu tư buộc phải bán tài sản trên tay để đổi lấy yên trả nợ. Chứng khoán Mỹ giảm, thị trường mới nổi chao đảo, tài sản rủi ro đồng loạt chịu ảnh hưởng, BTC dĩ nhiên cũng khó tránh khỏi.

Nghiêm trọng hơn nữa, Nhật Bản là nhà đầu tư nước ngoài lớn nhất vào trái phiếu Mỹ. Dòng tiền quay về có nghĩa họ có thể giảm nắm giữ trái phiếu Mỹ, trực tiếp đẩy lợi suất trái phiếu toàn cầu tăng lên. Lợi suất trái phiếu chính phủ Mỹ, Đức đều đang tăng, chi phí huy động vốn trên toàn cầu cũng theo đó mà leo thang.

Đây không chỉ đơn thuần là “Nhật Bản tăng lãi suất”, mà là một phản ứng dây chuyền kéo theo toàn hệ thống.