📝 Xin chào, tôi 10 tuổi, và đây là một phần của chuỗi về #BlockchainHistoryDevelopment. Bài viết này giới thiệu ngắn gọn khái niệm "L0, L1, L2 và L3 là gì?" trong công nghệ blockchain.

_**L0, L1, L2 và L3 đại diện cho các cấp độ khác nhau của các giao thức blockchain được đề xuất bởi các chuyên gia trong ngành để giải quyết các nút thắt về hiệu suất, các vấn đề về khả năng mở rộng, các thách thức về khả năng tương tác và các vấn đề liên quan đến blockchain khác. Mỗi cấp độ có các chức năng và đặc điểm riêng biệt của nó.**_

Hãy tưởng tượng công nghệ Blockchain như một kim tự tháp. #L0 forms the foundation, L1 cấu thành phần chính, #L2 represents the peak, and L3 đóng vai trò là yếu tố trang trí. Mỗi lớp phụ thuộc vào các dịch vụ và chức năng được cung cấp bởi lớp bên dưới, đồng thời cũng cung cấp những lợi ích và hạn chế riêng.

**🔹L0: Lớp Truyền Tải Dữ Liệu**

L0, giao thức cấp thấp nhất, hỗ trợ toàn bộ hệ thống blockchain, giống như nền tảng của một kim tự tháp. Nó chịu trách nhiệm cho việc truyền tải dữ liệu qua mạng blockchain, hoạt động tương tự như một người đưa tin, chuyển giao dữ liệu từ điểm này sang điểm khác. L0 sử dụng công nghệ mã hóa và các phương pháp lưu trữ phân tán để đảm bảo tính toàn vẹn của dữ liệu trong quá trình truyền tải, tương đương với việc thêm khóa và niêm phong vào dữ liệu để ngăn chặn việc đánh cắp hoặc làm giả. Nó cũng có thể cho phép khả năng tương tác và giao dịch giữa các chuỗi khối, hoạt động như một người phiên dịch cho phép các blockchain sử dụng "ngôn ngữ" khác nhau hiểu và giao tiếp với nhau.

_Dự án và ứng dụng:_

- IPFS: Một hệ thống tệp phân tán có thể lưu trữ dữ liệu trên nhiều nút, nâng cao bảo mật và độ tin cậy của dữ liệu.

- Filecoin: Một mạng lưới lưu trữ phi tập trung dựa trên IPFS, cung cấp cho người dùng dịch vụ lưu trữ.

- ERC-20: Một tiêu chuẩn token dựa trên Ethereum được sử dụng để tạo ra và phát hành các loại tiền điện tử.

- ERC-721/1155: tiêu chuẩn token không fungible dựa trên Ethereum (NFT) được sử dụng để tạo ra và phát hành các tài sản kỹ thuật số độc đáo và khan hiếm.

- TLS: Một giao thức mã hóa bảo vệ an ninh dữ liệu trong quá trình truyền tải.

- HTTPS: Một giao thức HTTP được mã hóa bằng TLS để đảm bảo an toàn dữ liệu trong quá trình truyền tải.

**🔹L1: Giải pháp mở rộng On-Chain**

L1, lớp giao thức đầu tiên, hình thành cốt lõi của hệ thống blockchain, giống như thân chính của một kim tự tháp. Nó tập trung vào việc cải thiện hiệu suất mạng và khả năng xử lý giao dịch bằng cách nâng cao giao thức blockchain. Giống như một kỹ sư, L1 có thể điều chỉnh thiết kế và các tham số của hệ thống blockchain để làm cho nó nhanh hơn, an toàn hơn và ít tốn kém hơn. Blockchain gốc của Gate và Ethereum là những ví dụ về các khối blockchain lớp 1.

_Dự án và ứng dụng:_

- Gate Chain: Blockchain gốc của Gate, cung cấp hiệu suất cao và phí giao dịch thấp.

- Ethereum: Một mạng blockchain dựa trên cơ chế đồng thuận Proof of Work (PoW)/Proof of Stake (PoS), với việc xử lý giao dịch chậm hơn nhưng khả năng mở rộng tốt hơn.

- Avalanche: Một mạng lưới blockchain dựa trên cơ chế đồng thuận Avalanche, có tốc độ xử lý giao dịch nhanh hơn và khả năng mở rộng được cải thiện.

- Solana: Một blockchain hiệu suất cao với khả năng xử lý giao dịch nhanh và phí thấp.

**🔹L2: Giải pháp mở rộng Off-Chain**

L2, giao thức lớp hai, thêm nhiều chức năng và tính năng dựa trên giao thức lớp một, tương tự như đỉnh của một kim tự tháp. Nó nhằm mục đích cải thiện tốc độ xử lý giao dịch thông qua các kênh trạng thái, sidechains và các giải pháp khác mà không làm thay đổi các giao thức cơ bản và quy tắc cơ bản của blockchain. Giống như một ảo thuật gia, L2 có thể chuyển một số giao dịch từ chuỗi chính sang các chuỗi phụ, từ đó giảm tải cho chuỗi chính. Điều này làm cho các giao dịch nhanh hơn, kinh tế hơn và linh hoạt hơn.

_Dự án và ứng dụng:_

- Kênh Nhà nước: Các kênh giao dịch độc lập có thể đưa việc xử lý giao dịch ra khỏi mạng blockchain và tăng tốc độ xử lý giao dịch.

- Sidechains: Các khối song song được kết nối với chuỗi chính, có khả năng tách biệt việc xử lý giao dịch khỏi chuỗi chính và cải thiện hiệu suất của chuỗi chính.

- Lightning Network: Một giải pháp mở rộng dựa trên các kênh trạng thái có thể đạt được thanh toán ngay lập tức.

- Optimistic Rollup: Một kế hoạch mở rộng dựa trên các oracle lạc quan có thể tăng tốc độ xử lý giao dịch.

- ZkRollup: Một giải pháp quy mô dựa trên bằng chứng không kiến thức có thể cải thiện tốc độ xử lý giao dịch và bảo vệ quyền riêng tư.

**🔹L3: Lớp Ứng Dụng**

L3, lớp giao thức thứ ba, cung cấp cho người dùng một trải nghiệm blockchain phong phú, đa dạng và thú vị, giống như yếu tố trang trí của một kim tự tháp. Nó bao gồm nhiều ứng dụng dựa trên blockchain như tài chính phi tập trung (DeFi), token không thể thay thế (NFTs), mạng xã hội, và nhiều hơn nữa. Giống như một nghệ sĩ, L3 có thể sử dụng công nghệ blockchain để tạo ra nhiều tác phẩm đẹp, thú vị và có giá trị.

_Dự án và ứng dụng:_

- Ứng dụng phi tập trung (DApps): Ứng dụng hoạt động trên mạng blockchain, có tính phi tập trung, minh bạch và an toàn.

- Tài chính phi tập trung (DeFi): Các ứng dụng tài chính hoạt động trên các mạng blockchain, bao gồm cho vay, giao dịch, bảo hiểm, v.v.

- Non-Fungible Tokens (NFTs): Tài sản kỹ thuật số độc đáo và khan hiếm có thể được sử dụng để đại diện cho nghệ thuật, đồ sưu tầm, phụ kiện trò chơi, v.v.

- Bảo vệ quyền riêng tư: Các mạng Blockchain có một mức độ minh bạch nhất định, khiến cho bảo vệ quyền riêng tư trở thành một vấn đề quan trọng. Hiện tại, việc bảo vệ quyền riêng tư trên các mạng blockchain chủ yếu được giải quyết thông qua các phương tiện kỹ thuật, luật pháp và quy định.

Nhiều nội dung trong bài viết này được lấy từ internet. Có thể có một số thông tin không chính xác được trình bày. Nếu bạn nhận thấy bất kỳ lỗi nào, xin vui lòng để lại bình luận hoặc gửi tin nhắn riêng để thông báo cho tôi.