Dencun: Ethereum İçin Oyunun Kurallarını Değiştiren Güncelleme

13 Mart 2024 - Ethereum, Dencun (Cancun-Deneb) güncellemesini gerçekleştirdi ve işte önemli olan: Layer-2’de gaz ücretleri 100 kata kadar düştü.

Ne oldu? Anahtar nokta EIP-4844 (Proto-Danksharding). İşlem verilerini kalıcı olarak saklamak yerine, artık "blob"lar (veri baloncukları) içinde tutuluyor ve 18 gün sonra otomatik olarak siliniyor. Bu, bir alanı sonsuza kadar satın almak yerine geçici olarak kiralamak gibi.

Öncesi vs. Sonrası

Güncelleme anında L2fees’e göre:

• Arbitrum: ETH transferleri $0.24’e düştü (önceden $5+)
• Optimism: ETH transferleri $0.47 (benzer düşüş)
• Polygon: Token swap’ları $2.85 (önceden $15-20)

Gerçek Etki?

Kullanıcılar için:

• Layer-2’de işlemler ortalama $1-5’ten $0.20-0.80’e düştü
• Daha fazla merkeziyetsiz uygulama erişilebilir hale geliyor

Geliştiriciler için:

• Blok slotu başına 1 MB veri bant genişliği
• Yeni kullanım alanları: daha ucuz veri = daha sofistike uygulamalar

Ethereum Yol Haritası

1. Beacon Chain (Aralık 2020) - Proof of Stake başladı
2. The Merge (Eylül 2022) - PoS’a geçiş, %99.5 daha az enerji
3. Shanghai (Nisan 2023) - Staking çekimleri açıldı
4. Dencun (Mart 2024) - Proto-Danksharding ← Buradayız
5. Sıradaki: Tam Danksharding, Verkle Trees

Sırada Ne Var?

Danksharding, Ethereum’u 1.000 TPS’ye çıkarabilir (bugün 15’e kıyasla) ve potansiyel olarak gaz ücretini $0.001’in altına çekebilir.

⚠️ Gözlenen riskler: benimseme sırasında geçici gaz dalgalanmaları, bazı eski kontratlarda uyumluluk sorunları (çoğunlukla çözüldü).

Sonuç: Dencun nihai çözüm değil, ancak ölçeklenebilir Ethereum’a atılan ilk gerçek adım. Layer-2 zaten daha iyi çalışıyor ve ortalama kullanıcı için önemli olan da bu.