Kâr Al/Zarar Durdur Emri Tam Kılavuzu: Spot Ticarette Mutlaka Öğrenilmesi Gereken Risk Yönetim Araçları

Spot işlemi yaparken, en korkulan şey kazancın yarısının geri verilmesi ya da küçük zararın büyük zarara dönüşmesidir. İşte bu noktada kar al emri (TP) ve zarar durdur emri (SL) yardımınıza koşar. Açık konuşmak gerekirse, biri “yeterince kazandım, çıkıyorum”, diğeri ise “zarar bu çizgiyi geçemez” demektir.

Kar Al / Zarar Durdur Emirleri vs Diğer Emir Tipleri

İlk bakışta TP/SL emri, OCO emri ve koşullu emirler birbirine benziyor gibi durabilir; fakat fon kullanım şekilleri tamamen farklıdır:

Bu fark çok kritiktir. Eğer sermayeniz kısıtlıysa, koşullu emirler daha esnektir.

TP/SL Emri Nasıl Kullanılır? İki Farklı Yöntem

Yöntem 1: Doğrudan TP/SL Emri Girmek

Bağımsız bir TP veya SL emri ayarlayabilirsiniz; tetikleme fiyatı, emir fiyatı ve adedini belirleyebilirsiniz. Fiyat tetikleme seviyesine ulaştığında, sistem otomatik olarak limit veya piyasa emri gönderir.

Önemli Detaylar:

• Piyasa emri tetiklenince anında gerçekleşir, fakat en iyi fiyatı alamayabilirsiniz
• Limit emri tetiklenince emir defterine girer; bekleyebilir ve gerçekleşmeyebilir

Üç Sık Kullanılan Senaryo:

Senaryo 1: BTC 20000U’dan 19000U’ya düştüğünde doğrudan satış (Zarar Durdur Piyasa Emri)

• Tetikleme Fiyatı: 19000U
• Tetiklenince piyasadaki en iyi fiyattan hemen satış yapılır
• Hızlıdır, fakat fiyat kayması (slippage) olabilir

Senaryo 2: BTC 20000U’dan 21000U’ya yükseldiğinde 21000U’dan alış (Kar Al Limit Emri)

• Tetikleme Fiyatı: 21000U
• Tetiklenince, 21000U’dan alış emri emir defterine girer
• Fiyat tekrar 21000U’ya düştüğünde gerçekleşir

Senaryo 3: BTC 21000U’ya çıktığında 21000U’dan satış (Kar Al Limit Emri)

• Tetikleme Fiyatı: 21000U
• O anda piyasa alış fiyatı 21050U ise, 21000U’luk satış emrin doğrudan 21050U’dan gerçekleşir (daha iyi fiyat)
• Fiyat 21000U’nun altına düşerse, emir defterinde bekler

Yöntem 2: Alış Emri + Önceden TP/SL Ayarlama (Kombine Emir)

Bu yöntem daha pratik — bir limit alış emri girerken, aynı anda kar al ve zarar durdur emirlerini önceden ayarlarsınız. Alış emri gerçekleştiğinde, TP ve SL otomatik olarak aktifleşir. Bu, OCO emrinin mantığıdır: İki emir birbirini sınırlar; biri tetiklenince diğeri otomatik iptal olur.

Uygulamalı Örnek:

Trader A’nın işlemi:

• 40000U’dan 1 BTC alış emri girer
• Kar al: Fiyat 50000U’ya gelince 50500U’dan satış emri
• Zarar durdur: Fiyat 30000U’ya inince piyasa satışı

Sonuç:

• BTC 50000U’ya çıkarsa → Kar al emri tetiklenir, 50500U’dan satış yapılır, zarar durdur otomatik iptal olur
• BTC 30000U’ya düşerse → Zarar durdur tetiklenir, piyasa fiyattan satış yapılır, kar al otomatik iptal olur

Bilinmesi Gereken Tuzaklar

⚠️ Limit emir her zaman gerçekleşmeyebilir: Tetiklenince hemen gerçekleşeceği garanti değildir; emir defterinin likiditesine bağlıdır. Fiyat tam tersi yönde hızla hareket ederse, limit emriniz satılamayabilir.

⚠️ Fon Blokesi: TP/SL emri girildiği anda fon bloke edilir, koşullu emirdeki gibi tetiklendikten sonra değil.

⚠️ Fiyat Sınırlandırması: Sistem, TP/SL fiyatının tetikleme fiyatına olan sapmasına sınırlama koyar (örneğin ±%3’ü geçemez), aşırı sapmayı önlemek için.

⚠️ Minimum Emir Tutarı: İşlem sonrası kalan miktar minimum işlem tutarının altındaysa, TP/SL emri gerçekleşmeyebilir.

Özet: TP/SL, risk yönetiminin temelidir. Piyasa emri hızlı ama maliyetli, limit emri ucuz fakat takılabilir. Gerçek işlemlerde en çok kullanılan yöntem alış emri ile birlikte TP/SL kombini girip riski baştan kilitlemektir.