Blok Zinciri Üçlemesi: Hızlı Zincirler Güvenlikten Mi Fedakarlık Etmeli?

Son zamanlarda blockchain trilemma'sına derinlemesine dalıyorum ve dürüst olmak gerekirse, 2024'te hâlâ bu lanet olası sorunla mücadele etmemizin beni deli ettiğini söyleyebilirim. Vitalik bu kavramı 2017'de ortaya attı, ama güvenlik, ölçeklenebilirlik ve merkeziyetsizlik dengesini sağlama konusunda hâlâ kendi kuyruğumuzu kovalıyormuşuz gibi hissediyorum.

Size bir şey söyleyeyim - bu sistemlerle çalıştıktan sonra, mükemmel bir çözüm yok. Her zaman bir şeyden fedakarlık yapmak zorunda kalıyorsunuz. Bitcoin'i ele alalım - elbette, bir kasada olduğu kadar güvenli ve dünya çapında bir milyon madenciyle merkeziyetsiz, ama saniyede 8.35 işlem mi? Cidden? Bu, 1.500+ TPS'yi aşan geleneksel ödeme sistemleriyle karşılaştırıldığında acı verici.

O zaman, etkileyici 772 TPS'si ile Solana'ya bakın. Ama maliyeti nedir? Bir doğrulayıcı çalıştırmak 3,000-5,000 $ donanım gerektiriyor! Normal insanlar bunu karşılayamaz, bu yüzden Ethereum'un 7,000'üne kıyasla sadece yaklaşık 2,900 düğümleri var. Bu, ekonomik dışlama yoluyla merkezileşmedir, açık ve basit.

Güvenlik yönü beni gerçekten gece uykusuz bırakıyor. Zincirler hızı önceliklendirdiğinde, genellikle doğrulama süreçlerinde köşeleri kesiyorlar. Solana'nın on büyük kesintisini hatırlıyor musun? Ve Zcash'tan başlayayım bile istemiyorum - 2023'te hash oranının %50'sinden fazlası tek bir madencilik havuzu tarafından kontrol ediliyor! Ağı kontrol eden tek bir varlık? Bu neredeyse %51 saldırısına davetiye çıkarmak demek.

Layer-2 çözümleri umut verici ancak kendi zayıflıklarını da beraberinde getiriyor. Ana zincir dışında işlemleri işleyen bu sistemler hızı artırabilir, ancak henüz tam olarak anlamadığımız yeni saldırı vektörleri oluşturuyorlar.

Ethereum'un merkeziyeti ve güvenliği korumak için sınırlı L1 ölçeklenmesine bağlı kalma yaklaşımı benim için mantıklı, ancak 13 TPS günümüz pazarında rekabetçi değil. L2 çözümlerine odaklanmaları akıllıca olabilir, ancak esasen iki katmanlı bir blockchain ekosistemi yaratıyoruz.

Shardlama ve rollup'lar beni özellikle cezbetti. Shardlama, Harmony'nın durumunda nihai süreleri 2 saniyeye kadar düşürebilirken, zk-rollup'lar yüzlerce işlemi kriptografik kanıtlarla bir araya getirir. Ancak bu çözümler hala gelişim aşamasındadır ve işin detayları uygulamada gizlidir.

Gerçek şu ki, bu ticari dengeler sadece teknik problemler değildir - bunlar bu ağlarda en çok neye değer verdiğimizle ilgili temel felsefi soruları yansıtır. Bir avuç şirket tüm sistemi kontrol ediyorsa, şimşek hızının ne anlamı var? Ya da ağ gerçek dünya işlem hacimlerini yönetemiyorsa, mükemmel merkeziyetsizliğin ne anlamı var?

Blockchain endüstrisinin bu sınırlamalarla ilgili gerçekçi olması gerekiyor, trilemmayı çözme konusunda abartılı iddialarda bulunmak yerine. Yenilik devam edecek, ancak yol boyunca yaptığımız tavizler hakkında dürüst olalım.