Giới thiệu

Khoa học phi tập trung (DeSci) đang trở thành một chủ đề nóng trong cộng đồng nghiên cứu khoa học toàn cầu. Các mô hình nghiên cứu truyền thống đã bị ràng buộc bởi các vấn đề như phân phối nguồn tài trợ không đồng đều, các hòm dữ liệu và rào cản xuất bản, dẫn đến tiến triển nghiên cứu chậm chạp và động cơ đổi mới bị hạn chế. DeSci, thông qua các công nghệ như blockchain, hợp đồng thông minh và Tổ chức Tự trị Phi tập trung (DAOs), nhằm mục tiêu định hình hệ sinh thái nghiên cứu để làm cho nó trở nên mở cửa, hiệu quả và công bằng hơn.

Trong những năm gần đây, DeSci đã đạt được tiến bộ đáng kể trong các lĩnh vực như dược phẩm, trí tuệ nhân tạo và nền tảng dữ liệu nguồn mở. Ví dụ, Molecule DAO sử dụng mô hình IP-NFT (Intellectual Property Non-Fungible Token), cho phép các nhà nghiên cứu huy động vốn trực tiếp từ các nhà đầu tư toàn cầu, phá vỡ những hạn chế của quy trình tài trợ nghiên cứu truyền thống.

Tuy nhiên, DeSci vẫn đối mặt với nhiều thách thức, chẳng hạn như bảo vệ quyền riêng tư dữ liệu, quyền sở hữu trí tuệ, tuân thủ quy định và khả năng thực hiện quản trị phi tập trung. Tuy nhiên, sự thay đổi mô hình mang lại bởi DeSci đang nhận được sự ủng hộ ngày càng tăng, đặc biệt là trong lĩnh vực nghiên cứu mà các mô hình truyền thống gặp khó khăn để bao phủ.

Bài viết này sẽ khám phá các khái niệm cơ bản, công nghệ cốt lõi, các trường hợp ứng dụng, thách thức và xu hướng phát triển trong tương lai của DeSci để giúp độc giả hiểu rõ hơn về triển vọng của lĩnh vực mới nổi này.

Nguyên gốc của DeSci

Những Khó Khăn Của Hệ Thống Nghiên Cứu Truyền Thống

Phân phối Quỹ không cân đối

Các tổ chức hàng đầu, các khoản hỗ trợ từ chính phủ và vốn tư nhân đã lâu nay chiếm đa số phân phối quỹ của hệ thống nghiên cứu truyền thống. Theo báo cáo từ Viện Y tế Quốc gia Hoa Kỳ (NIH), các nhà khoa học dành 80% thời gian nghiên cứu của họ để nộp đơn xin hỗ trợ tài chính, nhưng tỷ lệ thành công lại chỉ dưới 20%. Ngưỡng mục tiêu cao này cho đơn xin hỗ trợ tài chính có nghĩa là chỉ có một số ít tổ chức hàng đầu nhận được sự hỗ trợ tài chính, trong khi các phòng thí nghiệm nhỏ đột phá và các nhà nghiên cứu mới nổi thường bị xem thường.

Nguồn: pharmafeatures

Trong khi đó, các công ty dược lớn điều khiển luồng vốn, dẫn đến một khoảng cách vốn đầu tư 70% đối với nghiên cứu bệnh hiếm. Sự phân phối vốn không công bằng này đã ảnh hưởng đến sự đa dạng trong hệ sinh thái nghiên cứu và ảnh hưởng nghiêm trọng đến sự đổi mới.

Các kho dữ liệu và độc quyền học thuật

Dữ liệu nghiên cứu và kết quả trong hệ thống truyền thống được quản lý trong môi trường đóng cửa, với sự độc quyền xuất bản học thuật đặc biệt nghiêm trọng. Các tạp chí hàng đầu như Nature và The Lancet thu phí hơn $11,000 mỗi bài báo, khiến nhiều kết quả nghiên cứu xuất sắc không thể tiếp cận được với các nhà nghiên cứu toàn cầu.

Ngoài ra, những tạp chí này thường được kiểm soát bởi một số công ty xuất bản, làm tăng thêm sự bất bình đẳng trong việc truyền bá tài nguyên học thuật.

Cơ chế động viên không đồng trục

Trong hệ thống nghiên cứu truyền thống, các nhà nghiên cứu thường bị áp lực để theo đuổi việc xuất bản có tác động cao hơn là tập trung vào giá trị đổi mới dài hạn. Hệ thống đánh giá học thuật thường nhấn mạnh vào “h-index” (một chỉ số kết hợp của số lượng bài báo và trích dẫn).

Nguồn: wiki

Điều này khiến các nhà nghiên cứu tập trung vào mục tiêu ngắn hạn trong khi bỏ quên nghiên cứu cơ bản và khám phá. Hiện tượng này, được biết đến với tên gọi 'xuất bản hoặc chết', làm suy yếu sâu sắc và liên tục của nghiên cứu, để lại nhiều dự án cực kỳ sáng tạo mà không có sự hỗ trợ đầy đủ.

@# Con đường đột phá của Công nghệ Blockchain

Lưu trữ phi tập trung và quyền sở hữu dữ liệu

Công nghệ blockchain cung cấp các giải pháp cho việc lưu trữ vĩnh viễn và xác minh quyền sở hữu dữ liệu. Việc lưu trữ vĩnh viễn của Arweave đảm bảo dữ liệu thử nghiệm là không thể thay đổi, trong khi IPFS cho phép chia sẻ phân tán. Điều này có nghĩa là các nhà nghiên cứu có thể tải dữ liệu của họ lên các nền tảng lưu trữ phi tập trung, đảm bảo tính minh bạch và sự minh bạch.

Nguồn: linktree

Hơn nữa, GenomesDAO sử dụng công nghệ Zero-Knowledge Proof (ZKP) để bảo vệ quyền riêng tư dữ liệu gen, cho phép người dùng kiểm soát việc truy cập dữ liệu thông qua token. Điều này không chỉ đảm bảo quyền riêng tư dữ liệu mà còn cung cấp động lực cho người đóng góp dữ liệu.

Quản trị DAO và Hợp đồng Thông minh

DeSci sử dụng DAOs (Tổ chức Tự trị Phi tập trung) và hợp đồng thông minh để đạt được phân bổ và quản lý minh bạch của quỹ nghiên cứu.

Nguồn: Chính thức

Ví dụ, VitaDAO là một DAO tập trung vào sự trường thọ và quỹ nghiên cứu y sinh. Nó tổng hợp các nguồn lực nghiên cứu toàn cầu và quỹ thông qua quản trị trên chuỗi, việc tạo mã hóa quyết định của cộng đồng thành viên và đảm bảo tính minh bạch và khả năng theo dõi dữ liệu nghiên cứu thông qua công nghệ blockchain. Điều này phá vỡ các hạn chế của phân bổ quỹ nghiên cứu truyền thống, tăng tốc phát triển khoa học trường thọ. VitaDAO đã phân bổ 4,1 triệu đô la để hỗ trợ nghiên cứu chống lão hóa thông qua bỏ phiếu trên chuỗi, trong khi MoleculeDAO đã mã hóa các bằng sáng chế thuốc thành IP-NFT, cho phép các nhà đầu tư chia sẻ lợi nhuận từ việc thương mại hóa. Tự động hóa hợp đồng thông minh giảm chi phí quản lý và cải thiện hiệu quả quỹ vốn.

Chia sẻ Kinh tế Token

Nguồn: Chính thức

Dự án này nhằm mục tiêu phá vỡ rào cản truyền thống trong trao đổi học thuật thông qua công nghệ blockchain và ưu đãi tiền điện tử, cho phép các nhà nghiên cứu chia sẻ, đánh giá và cải thiện kết quả nghiên cứu mà không cần trung gian. Nó sử dụng ưu đãi token để thu hút các học giả toàn cầu đóng góp nội dung học thuật chất lượng cao, thúc đẩy sự lan truyền và đổi mới của kiến thức khoa học. ResearchHub thưởng cho các người đóng góp bằng RSC tokens, cung cấp cơ hội chia sẻ lợi nhuận cho việc xem xét đồng nghiệp.

Những token này không chỉ thúc đẩy sự tham gia của cộng đồng mà còn cải thiện tính thanh khoản và minh bạch của quỹ nghiên cứu.

Các Cột Mốc Quan Trọng trong Sự Phát Triển của DeSci

• 2021: NFT khoa học đầu tiên được bán với giá 13 ETH, đánh dấu sự ra mắt thực tế của khái niệm DeSci.
• 2024: Pfizer đã đầu tư chiến lược vào VitaDAO, đánh dấu lần đầu tiên một ông lớn dược phẩm truyền thống chấp nhận DeSci.
• 2025: Binance Labs đã tài trợ cho BIOProtocol, đẩy mạnh giá trị thị trường của token DeSci tăng 264% hàng ngày.

Kiến trúc kỹ thuật và mô hình kinh tế

Bốn cột mốc của Công nghệ Blockchain

Cơ chế Đồng thuận: DeSci áp dụng cơ chế đồng thuận blockchain, phổ biến nhất là Proof of Stake (PoS). Ví dụ, các chủ sở hữu token của VitaDAO có thể bỏ phiếu cho các đề xuất về tài trợ, đảm bảo phân bổ quỹ công bằng và minh bạch. Cơ chế đồng thuận này loại bỏ các rào cản birocratic truyền thống, làm cho quyết định trở nên dân chủ hơn.

Lưu trữ Phân tán: Lưu trữ phi tập trung cho phép bảo quản và chia sẻ dữ liệu nghiên cứu lâu dài. Arweave và IPFS là hai giải pháp phổ biến được áp dụng rộng rãi.

Nguồn: Vốn

Arweave đảm bảo lưu trữ dữ liệu vĩnh viễn, giảm nguy cơ mất dữ liệu, trong khi IPFS hỗ trợ lưu trữ mạng phân tán, ngăn chặn các lỗi điểm đơn. Điều này khiến dữ liệu DeSci an toàn hơn và dễ truy cập hơn.

Hợp đồng thông minh: Hợp đồng thông minh DeSci tự động hóa việc phân phối quỹ, giám sát thí nghiệm và chứng nhận kết quả nghiên cứu. Những hợp đồng này được thực thi dựa trên các quy tắc được đặt trước, giảm thiểu sự can thiệp thủ công và nâng cao hiệu quả.

Nguồn: Chính thức

Ví dụ, ValleyDAO sử dụng hợp đồng thông minh để quản lý các dự án sinh học tổng hợp, giải ngân theo các mốc dự án để ngăn chặn việc lạm dụng quỹ.

Thuật toán Mật mã: Các thuật toán mật mã bảo vệ quyền riêng tư dữ liệu. Ví dụ, GenomesDAO sử dụng công nghệ Chứng minh không hiểu biết (ZKP) để bảo vệ dữ liệu gen, cho phép chia sẻ dữ liệu mà không đưa ra thông tin cá nhân. Điều này khuyến khích nghiên cứu cộng tác mà không tiết lộ thông tin nhạy cảm.

Đổi mới nền kinh tế token

Nền kinh tế token DeSci xoay quanh các token quản trị, token tiện ích và token meme, mỗi loại đều đóng góp vào việc cung cấp thanh khoản và sự tham gia của cộng đồng.

Token Quản trị

Token quản trị của DeSci cung cấp quyền biểu quyết cho các bên tham gia, đảm bảo tất cả các bên liên quan đều có quyền nói trong việc quyết định về việc cấp vốn nghiên cứu. Ví dụ, token VITA của VitaDAO ủy quyền cho người nắm giữ quyền bỏ phiếu cho các đề xuất cấp vốn, đảm bảo việc phân bổ quỹ công bằng và minh bạch. Mô hình quản trị này khuyến khích sự tham gia của cộng đồng rộng lớn, phá vỡ sự độc quyền trong việc phân phối quỹ trong các lĩnh vực nghiên cứu truyền thống.

Token Tiện Ích

Các token tiện ích đóng vai trò quan trọng trong DeSci bằng cách khuyến khích người đóng góp nghiên cứu và cấp quyền truy cập dữ liệu.

Nguồn: Chính thức

Ví dụ, LAKE tokens trong DataLakeChain hoạt động như thông tin đăng nhập, cho phép các nhà nghiên cứu ủy quyền truy cập dữ liệu đồng thời đảm bảo quyền riêng tư và khuyến khích lưu thông dữ liệu.

Meme Tokens

Các token meme, mặc dù không theo lối mòn, đã chứng minh là hiệu quả đáng ngạc nhiên trong nền kinh tế của DeSci. Tận dụng sự hào hứng từ cộng đồng và tiếp thị lan truyền, các token meme có thể nhanh chóng thu hút sự chú ý và quỹ vốn cho các dự án ở giai đoạn đầu. Một số ví dụ bao gồm các token RIF và URO, được tạo ra để gây quỹ cho các sáng kiến nghiên cứu về tuổi thọ. Mặc dù các token meme thường mang theo rủi ro đầu cơ, chúng đóng vai trò là một công cụ mạnh mẽ để tạo ra thanh khoản ngắn hạn và nâng cao nhận thức của công chúng. Các nhà phân tích cảnh báo rằng các dự án phải đạt được sự cân nhắc giữa đầu cơ ngắn hạn và giá trị khoa học dài hạn để tránh lặp lại những sai lầm đã thấy trong các bong bóng tiền điện tử trong quá khứ.

Phong cảnh thị trường và các trường hợp thực tế

Cảnh quan cạnh tranh của các dự án hàng đầu

Theo dữ liệu năm 2025 từ CoinGecko, ba dự án hàng đầu trong lĩnh vực DeSci theo vốn hóa thị trường là:

Nguồn: Chính thức

Hippocrat (HPO, 109 triệu đô la): Tập trung vào tư vấn y tế dựa trên trí tuệ nhân tạo, các thuật toán của Hippocrat được huấn luyện trên dữ liệu on-chain, đạt độ chính xác cao hơn so với các công cụ chẩn đoán truyền thống. Dự án nhằm mục tiêu cung cấp lời khuyên y tế cá nhân hóa trên toàn cầu.

Nguồn: trang web chính thức

VitaDAO (VITA, 68.75 triệu đô la Mỹ): Là một nhà lãnh đạo trong nghiên cứu tuổi thọ, VitaDAO quỹ tài trợ cho các dự án liên quan đến gia hạn telomere và liệu pháp loại bỏ tế bào lão hóa. Là một dự án DeSci điều đầu, nó đã thu hút các nhà đầu tư sinh học truyền thống và thành công trong việc tăng cường quỹ vốn và tích hợp tài nguyên cho nghiên cứu về tuổi thọ.

Nguồn: trang web chính thức

ResearchCoin (RSC, 45.6 triệu đô la): Được biết đến với tên gọi 'GitHub của Khoa học,' ResearchCoin khuyến khích sự hợp tác mã nguồn mở thông qua phần thưởng token. Nền tảng này thúc đẩy sự hợp tác khoa học và trở thành một trung tâm chính cho việc xuất bản học thuật phi tập trung.

Tích hợp với các cơ sở truyền thống

DeSci đang thu hút sự chú ý trong số các dự án blockchain mới nổi và thu hút sự quan tâm ngày càng tăng từ các tổ chức truyền thống.

Nguồn: Reuters

Các bên nghiên cứu khoa học truyền thống và dược phẩm như Pfizer và Viện Công nghệ Massachusetts (MIT) tham gia dự án DeSci thông qua việc đầu tư và hợp tác, hy vọng sử dụng công nghệ blockchain để cải thiện hiệu quả nghiên cứu & phát triển và thúc đẩy việc thương mại hóa các loại thuốc sáng tạo.

Pfizer: Tập đoàn dược phẩm này đã đầu tư vào VitaDAO để đẩy nhanh quá trình phát triển thuốc chống lão hóa. Người đứng đầu R&D Toàn cầu của Pfizer tuyên bố, “Mô hình phi tập trung bỏ qua các quy trình vốn rủi ro truyền thống, cho phép truy cập trực tiếp vào các công nghệ tiên tiến.” Sự tham gia của Pfizer đã cung cấp nguồn tài trợ quý báu và ảnh hưởng trong ngành, hỗ trợ sự phát triển của VitaDAO.

Nguồn: trang web chính thức

Massachusetts Institute of Technology (MIT): MIT đã hợp tác với MoleculeDAO để biến kết quả phòng thí nghiệm thành token, thu hút nguồn vốn cộng đồng để hỗ trợ nghiên cứu dịch chuyển. Sự hợp tác này phản ánh sự công nhận ngày càng tăng của DeSci trong các cơ sở giáo dục đại học đã thành lập, tín hiệu một sự chuyển đổi tiềm năng hướng tới việc tích hợp các mô hình nghiên cứu phi tập trung.

Rủi ro và tranh cãi

Mặc dù tiến triển nhanh chóng, DeSci đối mặt với những rủi ro và tranh cãi đáng kể:

Biến động thị trường: Đầu năm 2025, các token DeSci đã giảm giá 90%, tiết lộ những bong bóng đầu cơ. Sự suy giảm đột ngột đã làm nổi bật sự phụ thuộc quá mức vào việc huy động vốn dựa trên sự hào nhoáng, khuyến khích cả nhà đầu tư lẫn các nhà lãnh đạo dự án tập trung vào giá trị dài hạn.

Nguồn: ESG

Thách thức về Quản lý: Ủy ban Chứng khoán và Trao đổi Mỹ (SEC) vẫn chưa làm rõ liệu tài sản trí tuệ được mã hóa có được coi là chứng khoán hay không, dẫn đến các hạn chế về gây quỹ đối với một số DAO. Việc tìm ra sự cân bằng giữa phân quyền và tuân thủ pháp luật vẫn là một thách thức quan trọng đối với ngành.

Nguồn: CSO

Xung đột về quyền riêng tư dữ liệu: Nghị định bảo vệ dữ liệu chung của Liên minh châu Âu (GDPR) bắt buộc việc ẩn danh dữ liệu, điều này xung đột với tính minh bạch của blockchain. Giải quyết sự căng thẳng giữa bảo vệ quyền riêng tư và tính minh bạch của dữ liệu sẽ quan trọng đối với sự phát triển bền vững của DeSci.

Triển vọng tương lai

Tích hợp trí tuệ nhân tạo và tính toán lượng tử

Với sự tiến bộ nhanh chóng của công nghệ trí tuệ nhân tạo và tính toán lượng tử, DeSci đã sẵn sàng cho một làn sóng biến đổi mới. Các công nghệ này không chỉ nâng cao hiệu quả nghiên cứu mà còn cung cấp sự an toàn và sức mạnh tính toán cho nghiên cứu phi tập trung, tăng tốc độ đột phá trong phát triển thuốc, dự đoán bệnh tật và sự hợp tác đa ngành.

Trí tuệ nhân tạo đã thể hiện tiềm năng to lớn trong việc phát hiện thuốc, kỹ thuật gen và phân tích dữ liệu. Ví dụ:

Khám Phá Thuốc: Các mô hình học sâu do trí tuệ nhân tạo dẫn đầu phân tích các bộ dữ liệu phân tử lớn để xác định ứng cử viên thuốc tiềm năng và tối ưu hóa cấu trúc phân tử, giảm chi phí thử và sai. Ước tính cho thấy trí tuệ nhân tạo có thể rút ngắn chu kỳ phát triển thuốc hơn 40%, giảm đáng kể chi phí Nghiên cứu và Phát triển.

Nguồn: Chính thức

Mô hình AlphaFold của DeepMind của Google đã thành công giải mã nhiều cấu trúc protein, mang lại tiến bộ đột phá cho nghiên cứu dược phẩm sinh học.

Nguồn: trang web chính thức

Các nền tảng lưu trữ dữ liệu phi tập trung như Ocean Protocol kết hợp trí tuệ nhân tạo để tối ưu hóa việc truy cập và chia sẻ dữ liệu qua các cơ quan, thúc đẩy sự hợp tác nghiên cứu đa bên.

Tác động của Tính toán lượng tử:

Máy tính lượng tử đặt ra thách thức đối với an ninh mật mã truyền thống, đặc biệt là đối với các thuật toán RSA và ECDSA, mà nhiều nền tảng nghiên cứu phi tập trung phụ thuộc vào. Các dự án DeSci đang khám phá Mật mã Sau-Lượng tử (PQC) để bảo vệ dữ liệu nghiên cứu và hợp đồng thông minh. Ví dụ:

Nguồn: Chính thức

Ứng Dụng Mật Mã Sau Kỷ Nguyên Số: Viện Tiêu Chuẩn và Công Nghệ Quốc Gia Hoa Kỳ (NIST) đã tiến hành tiêu chuẩn hóa PQC, chọn CRYSTALS-Kyber và CRYSTALS-Dilithium là các thuật toán chống lại quantum hàng đầu. Các dự án DeSci đang tích hợp những thuật toán này để xây dựng hệ thống lưu trữ và truyền dữ liệu nghiên cứu an toàn với quantum.

Nguồn: TechStartups

Các nhà phân tích từ DWFLabs dự đoán rằng đến năm 2025, các nền tảng nghiên cứu phi tập trung sẽ rộng rãi áp dụng các giao thức mật mã an toàn với lượng tử. Các dự án như Polkadot và Filecoin đã khám phá các khung công nghệ chống lại lượng tử để đảm bảo an ninh dữ liệu dài hạn.

Sự thông dụng chính thống và cân bằng về quy định

Để DeSci đạt được sự thông dụng rộng rãi, nó phải vượt qua các rào cản kỹ thuật và điều hướng cảnh quan quy định toàn cầu của Gate.io để đảm bảo sự phát triển bền vững.

Hướng đến lĩnh vực đặc biệt

Một số lĩnh vực nghiên cứu thích hợp, chẳng hạn như nghiên cứu bệnh hiếm gặp và nghiên cứu tuổi thọ, đang nổi lên như những động lực áp dụng chính. Các hệ thống nghiên cứu truyền thống thường thiếu kinh phí cho các lĩnh vực này, nhưng các nhóm tài trợ phi tập trung của DeSci và quản trị DAO thu hút nhiều nguồn lực và nhà nghiên cứu hơn.

Hỗ Trợ Quỹ Công

Nguồn: Theguardian

Các tổ chức công cộng như Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) đang bắt đầu nhận ra tiềm năng của DeSci. WHO khuyến nghị các quốc gia nên khám phá các mô hình kết hợp DeSci với nguồn tài trợ công cộng để hỗ trợ các sáng kiến nghiên cứu phi tập trung, đặc biệt là cho nghiên cứu về sức khỏe công cộng toàn cầu và môi trường.

Hợp tác Chính phủ

Các đối tác giữa chính phủ và các tổ chức nghiên cứu phi tập trung có thể cung cấp cho DeSci nguồn tài chính ổn định hơn, đảm bảo kết quả nghiên cứu có lợi cho nhân loại thay vì chỉ được kiểm soát hoàn toàn bởi lợi ích vốn đầu tư.

Hợp tác Xuyên Biên Giới và Mạng Lưới Toàn Cầu

DeSci không giới hạn trong từng quốc gia hoặc vùng miền cụ thể - nó đang phát triển thành một mạng lưới nghiên cứu toàn cầu. Các thử nghiệm lâm sàng vượt biên giới và các nghiên cứu tại nhiều trung tâm đang tận dụng các nền tảng phi tập trung để tối ưu hóa việc chia sẻ và quản lý dữ liệu, từ đó tăng cường hiệu quả và tính minh bạch.

Hơn nữa, DeSci có tiềm năng trở thành một bộ tích hợp tài nguyên nghiên cứu toàn cầu, kết nối các cơ sở nghiên cứu, quỹ, phòng thí nghiệm và các nhà phát triển trên toàn thế giới để thúc đẩy tiến triển khoa học một cách tổng thể.

Thách thức về chính sách và quy định

Mặc dù ý tưởng DeSci nghe có vẻ hứa hẹn, nhưng nghiên cứu khoa học vẫn là quá trình dài hạn, tốn kém - ngoài khả năng của những làn sóng tài trợ ngắn hạn có thể duy trì. Nghiên cứu đòi hỏi sự hỗ trợ tài chính liên tục, trong khi bản chất đầu cơ bẩm sinh của ngành công nghiệp tiền điện tử thường ưu tiên lợi nhuận ngắn hạn hơn là ổn định dài hạn.

Hiện tại, khoa học phi tập trung thiếu một mô hình tài trợ ổn định. Nhiều dự án DeSci dựa vào tài chính tiền điện tử, nhưng gặp khó khăn trong việc cân bằng với nguồn lực sâu rộng có sẵn cho các hệ thống nghiên cứu truyền thống, như chính phủ, quân đội và các nguồn tài trợ lớn khác.

Mặc dù DeSci ủng hộ sự phi tập trung trong lý thuyết, các dự án thiếu hỗ trợ tài chính dài hạn có thể sẽ không đạt được bước tiến đáng kể và cuối cùng quay trở lại các tổ chức truyền thống nắm giữ tài nguyên cốt lõi.

Kết luận

Nhìn chung, DeSci không phải là để lật đổ hệ thống nghiên cứu khoa học truyền thống hoàn toàn mà thay vào đó là phục vụ như một hệ thống song song để điền vào những khoảng trống trong hệ sinh thái hiện tại. Mặc dù đối mặt với các bong bóng đầu cơ và chướng ngại về công nghệ, nhưng những bước đột phá của nó trong việc dân chủ hóa quỹ tài trợ, thúc đẩy sự mở cửa dữ liệu và tạo điều kiện cho sự hợp tác toàn cầu là không thể đảo ngược.

Trong tương lai, với sự hòa nhập của các đại lý AI và công nghệ lượng tử, DeSci có thể tiến triển thành động cơ cốt lõi của 'Khoa học 2.0,' thúc đẩy nhân loại từ 'độc quyền sở hữu bằng sáng chế' đến một kỷ nguyên mới của 'chia sẻ kiến thức'.

DeSci đang tạo ra những biến đổi chưa từng có cho ngành nghiên cứu bằng cách tận dụng các mô hình phi tập trung dựa trên blockchain và tiền điện tử. Thông qua việc lưu trữ dữ liệu phi tập trung, quản trị DAO và động cơ token, DeSci cung cấp các giải pháp cho việc phân bổ quỹ tài trợ nghiên cứu một cách minh bạch và khuyến khích chia sẻ và hợp tác các nguồn lực khoa học toàn cầu. Mặc dù đối mặt với thách thức về quy định và công nghệ, vai trò của DeSci sẽ tiếp tục phát triển khi công nghệ blockchain trở nên chín chắn hơn.