Tài sản tiền điện tử làm thị trường thường gặp rủi ro pháp lý và chiến lược sự tuân thủ pháp lý

Gần đây, các nhà quản lý toàn cầu đã tăng cường nỗ lực để khắc phục các nhà tạo lập thị trường trong vòng tròn tiền tệ. Vào tháng 2/2025, Aleksei Andryunin, người sáng lập Gotbit, một nhà tạo lập thị trường tiền điện tử đến từ Bồ Đào Nha, đã bị dẫn độ về Mỹ để đối mặt với nhiều cáo buộc nghiêm trọng, bao gồm giao dịch rửa và thao túng thị trường. Vụ việc này không chỉ làm dấy lên mối lo ngại rộng rãi về rủi ro tuân thủ của các nhà tạo lập thị trường, mà còn cảnh báo ngành rằng họ phải đối mặt với việc làm thế nào để đạt được sự cân bằng giữa tuân thủ pháp luật và hoạt động hiệu quả trong bối cảnh các quy định toàn cầu thắt chặt. Tiếp theo, từ góc độ quy định toàn cầu, bài viết này sẽ phân tích toàn diện các rủi ro pháp lý khác nhau mà các nhà tạo lập thị trường phải đối mặt trong vòng tròn tiền điện tử và đề xuất một bộ chiến lược sinh tồn tuân thủ thực tế.

图片

Tổng quan về nhà tạo thị trường trong thế giới tiền điện tử

1. Định nghĩa và chức năng của nhà tạo lập thị trường

Trong thị trường tài chính truyền thống, các nhà tạo lập thị trường chủ yếu chịu trách nhiệm duy trì lệnh liên tục, cung cấp tính thanh khoản, thu hẹp chênh lệch mua bán, đảm bảo thị trường hoạt động ổn định. Trong lĩnh vực tiền điện tử, các nhà tạo lập thị trường không chỉ là nhà cung cấp tính thanh khoản mà còn gánh vác nhiệm vụ quan trọng về khám phá giá cả và ổn định thị trường, các chức năng cốt lõi của họ bao gồm:

  • Bảo đảm tính thanh khoản: Liên tục treo lệnh mua và bán trên sổ lệnh, đảm bảo giao dịch được thực hiện hiệu quả.
  • Giá cả ổn định: Sử dụng thuật toán và chiến lược giao dịch tần suất cao để làm mượt biến động thị trường, giảm thiểu rủi ro sụp đổ.
  • Bẫy lợi nhuận: Sử dụng sự chênh lệch giá giữa các nền tảng hoặc các tài sản khác nhau để thu lợi.
  • Quản lý token: Hỗ trợ các dự án quản lý tính thanh khoản của token, tránh tình trạng khan hiếm giao dịch vào giai đoạn đầu niêm yết dẫn đến biến động giá mạnh.

2 Các loại nhà tạo lập chính

Thế giới tiền điện tử làm thị trường có thể được phân loại thành các loại sau đây theo cách vận hành và mô hình kinh doanh:

  • Nhà tạo lập thị trường truyền thống (Principal Market Makers): Sử dụng vốn tự có để cung cấp thanh khoản, chịu rủi ro thị trường, và kiếm lợi từ chênh lệch giá mua bán.
  • Nhà tạo lập thị trường đại lý (Agency Market Makers): đại diện cho các dự án hoặc sàn giao dịch cung cấp dịch vụ thanh khoản, kiếm lợi nhuận thông qua phí cố định hoặc chia sẻ, rủi ro thấp.
  • Nhà tạo lập thị trường thuật toán (Algorithmic Market Makers): Dựa vào chiến lược định lượng và hệ thống giao dịch tần suất cao, thông qua chương trình tự động liên tục điều chỉnh báo giá.
  • Đội ngũ dự án tự vận hành thị trường: Một số đội ngũ dự án tự thiết lập chiến lược làm thị trường, can thiệp trực tiếp vào hiệu suất thị trường, nhưng dễ bị nghi ngờ là thao túng thị trường.

Phân tích rủi ro pháp lý đa chiều

Thế giới tiền điện tử, nhà tạo lập thị trường không chỉ đối mặt với rủi ro trong các hoạt động tài chính truyền thống, mà còn phải đối mặt với nhiều rủi ro trong môi trường pháp lý đặc thù của tài sản mã hóa, chủ yếu được chia thành rủi ro hình sự, rủi ro bồi thường dân sự, rủi ro giám sát hành chính và rủi ro tuân thủ hoạt động.

1. Rủi ro pháp lý hình sự: Thanh gươm treo cổ

  • Rủi ro kinh doanh bất hợp pháp

Do một số khu vực pháp lý (như Trung Quốc đại lục, Ấn Độ, Nga) chưa hợp pháp hóa hoạt động giao dịch tiền điện tử, nếu các nhà tạo lập thị trường cung cấp dịch vụ thanh khoản không có giấy phép cho người dùng địa phương, có thể gây ra hành vi kinh doanh trái phép, phải đối mặt với trách nhiệm hình sự.

  • Răng cưa tiền

Các nhà tạo lập thị trường khi xử lý các khoản tiền lớn, nếu không thực hiện nghiêm ngặt việc nhận diện khách hàng (KYC) và nghĩa vụ báo cáo giao dịch đáng ngờ (STR), có thể bị coi là tiếp tay cho hành vi rửa tiền, chịu trách nhiệm hình sự.

  • Rủi ro thao túng thị trường

Việc sử dụng thuật toán để tạo ra thanh khoản giả, thực hiện giao dịch đối kháng hoặc đặt lệnh giả (Spoofing) có thể vi phạm giới hạn hình sự của thao túng thị trường, và có thể bị trừng phạt nghiêm khắc tại Hoa Kỳ và các quốc gia khác.

  • Rủi ro lừa đảo

Cung cấp hỗ trợ thanh khoản cho các dự án token bị nghi ngờ lừa đảo có thể bị coi là "đồng phạm", đối mặt với cáo buộc tội lừa đảo, trong trường hợp nghiêm trọng không chỉ doanh nghiệp bị phạt mà các giám đốc điều hành cũng có thể bị bỏ tù.

2. Rủi ro bồi thường dân sự

  • Kiện gian lận chứng khoán

Nếu các nhà tạo lập thị trường gây hiểu lầm cho nhà đầu tư thông qua các tuyên bố sai sự thật hoặc thiếu sót nghiêm trọng, họ có thể phải đối mặt với các yêu cầu bồi thường vì gian lận chứng khoán và phải trả một khoản bồi thường lớn hoặc phí giải quyết.

  • Rủi ro trình bày sơ suất

Cung cấp báo giá thị trường giả hoặc không chính xác có thể cấu thành việc lừa dối nhà đầu tư, dẫn đến yêu cầu bồi thường vì tuyên bố sai sót.

  • Rủi ro vi phạm hợp đồng

Trong hợp đồng ký với sàn giao dịch hoặc bên dự án, nếu không thực hiện nghĩa vụ do sự biến động bất thường của thị trường, sẽ dẫn đến tranh chấp vi phạm hợp đồng và các yêu cầu bồi thường liên quan.

3. Rủi ro quản lý hành chính

  • Xử phạt thao túng thị trường

Các cơ quan quản lý trên toàn cầu đang không ngừng tăng cường xử lý các hành vi thao túng thị trường tiền điện tử, các nhà tạo lập thị trường dễ bị phạt tiền, hạn chế hoạt động kinh doanh hoặc thậm chí bị thu hồi giấy phép do chiến lược giao dịch không đúng cách.

  • Sự tuân thủ chống rửa tiền

Các quy định chống răng cưa ngày càng nghiêm ngặt của các quốc gia yêu cầu các nhà cung cấp dịch vụ tài sản ảo (VASP) phải ghi chép và báo cáo thông tin giao dịch một cách nghiêm ngặt, việc không tuân thủ sẽ dẫn đến hình phạt nặng.

  • Xung đột quản lý xuyên biên giới

Đặc điểm toàn cầu của tài sản tiền điện tử khiến cho cùng một hoạt động có thể áp dụng các tiêu chuẩn quản lý khác nhau ở các quốc gia khác nhau, các nhà tạo lập thị trường phải đối mặt với những thách thức về sự tuân thủ do xung đột quản lý xuyên biên giới.

4. Sự tuân thủ rủi ro vận hành

  • Sự tuân thủ cấu trúc hợp đồng

Việc thiết kế điều khoản hợp đồng không hợp lý hoặc thiếu luật áp dụng rõ ràng, cơ chế giải quyết tranh chấp sẽ dễ dàng khiến các nhà tạo lập thị trường rơi vào tình thế bất lợi trong các tranh chấp.

  • Rủi ro sự tuân thủ công nghệ

Hệ thống giao dịch tự động nếu không có cơ chế ngắt mạch hoặc kiểm tra thuật toán nghiêm ngặt, có thể làm tăng sự biến động trong tình huống thị trường cực đoan, thậm chí kích hoạt ranh giới quy định.

  • Rủi ro về quyền riêng tư dữ liệu

Việc thu thập dữ liệu người dùng lớn cần tuân thủ các quy định bảo vệ quyền riêng tư như GDPR, nếu quản lý kém sẽ dễ bị phạt và tổn thất danh tiếng.

  • Quản lý rủi ro nhân viên

Sự di chuyển của đội ngũ giao dịch và nhân tài kỹ thuật có thể dẫn đến việc rò rỉ bí mật thương mại, việc quản lý nội bộ kém cũng có thể gây ra trách nhiệm pháp lý liên đới.

Sự tuân thủ sống sót chiến lược: Xây dựng thực tiễn tốt nhất toàn cầu

Đối mặt với môi trường pháp lý và quy định nghiêm ngặt, các nhà tạo lập thị trường trong thế giới tiền điện tử phải xuất phát từ nhiều khía cạnh như thiết kế kinh doanh, quản lý khách hàng, kiểm soát rủi ro kỹ thuật và xây dựng sự tuân thủ nội bộ, để xây dựng một hệ thống phòng ngừa rủi ro toàn diện.

1. Tái cấu trúc mô hình kinh doanh: Thiết kế sự tuân thủ bắt đầu từ nguồn.

  • Xác định đối tượng phục vụ và ranh giới địa lý

Đối với các thị trường khác nhau, đặc biệt là các khu vực có quy định nghiêm ngặt như Trung Quốc đại lục, cần áp dụng biện pháp chặn địa lý, thông qua việc kiểm tra IP, xác thực giấy tờ và các phương pháp khác để tránh phục vụ người dùng vi phạm.

  • Tối ưu hóa lựa chọn mô hình kinh doanh

Dần dần chuyển đổi từ mô hình làm thị trường bằng vốn gốc sang mô hình làm thị trường đại lý, giảm thiểu rủi ro hoạt động vốn trực tiếp, đồng thời tuân thủ các quy định quản lý địa phương để triển khai kinh doanh.

  • Nghiên cứu kỹ lưỡng dự án

Đối với các dự án mã thông báo hợp tác, thiết lập đánh giá bản chất pháp lý, điều tra lý lịch nhóm và cơ chế xem xét mô hình kinh tế để ngăn chặn trách nhiệm chung và một số trách nhiệm pháp lý do hỗ trợ các dự án rủi ro cao.

2. Quản lý khách hàng và tài chính: Xây dựng tường lửa sự tuân thủ

  • Hệ thống KYC và AML phân层

Đối với các loại khách hàng khác nhau (tổ chức, cá nhân, khách hàng có giá trị ròng cao), thực hiện xác minh danh tính và đánh giá rủi ro theo từng cấp độ, đảm bảo mỗi giao dịch đều có bằng chứng rõ ràng.

  • Lập kế hoạch luồng tiền

Vốn nên được thực hiện thông qua các tổ chức tài chính được quản lý hoặc các nhà cung cấp dịch vụ có giấy phép, tránh sử dụng tài khoản cá nhân để xử lý số tiền lớn, đảm bảo chuỗi tài chính hợp pháp và minh bạch.

3. Kiểm soát rủi ro kỹ thuật và sự tuân thủ thuật toán: Ngăn ngừa rủi ro từ giai đoạn ban đầu

  • Kiểm tra thuật toán định kỳ và kiểm toán mã

Thiết lập cơ chế kiểm toán nội bộ hoặc bên thứ ba, đảm bảo rằng các chiến lược trong hệ thống giao dịch tự động không liên quan đến báo giá giả, giao dịch đối ứng và các hành vi vi phạm pháp luật khác.

  • Thiết lập cơ chế dừng giao dịch

Trong trường hợp biến động thị trường bất thường hoặc lỗi kỹ thuật, hệ thống sẽ tự động chuyển sang chế độ an toàn, tạm dừng giao dịch, giảm thiểu rủi ro kỹ thuật và tổn thất đột xuất.

  • Củng cố bảo mật dữ liệu và bảo vệ quyền riêng tư

Tuân thủ nghiêm ngặt các quy định bảo vệ dữ liệu như GDPR, mã hóa và quản lý quyền truy cập dữ liệu khách hàng, phòng ngừa rủi ro rò rỉ dữ liệu.

4. Xây dựng Sự tuân thủ nội bộ và đối thoại giám sát: Xây dựng văn hóa tuân thủ cải tiến liên tục

  • Xây dựng hệ thống sự tuân thủ toàn diện

Bao gồm đánh giá rủi ro định kỳ, đào tạo tuân thủ cho nhân viên, giám sát giao dịch cũng như hệ thống quản lý tài liệu đầy đủ, đảm bảo có thể chứng minh nỗ lực tuân thủ khi đối mặt với cuộc điều tra của cơ quan quản lý.

  • Giao tiếp giám sát chủ động và hợp tác ngành

Tích cực duy trì đối thoại với các cơ quan quản lý của các quốc gia, tham gia vào các hiệp hội ngành và việc xây dựng tiêu chuẩn, tận dụng sự phối hợp của ngành để thúc đẩy môi trường quy định phát triển theo hướng hợp lý và minh bạch hơn.

Tóm tắt của luật sư Mankun

Trong bối cảnh quy định toàn cầu ngày càng chặt chẽ và cạnh tranh thị trường ngày càng gay gắt, các nhà tạo lập thị trường trong thế giới tiền điện tử đang phải đối mặt với những rủi ro pháp lý và thách thức về sự tuân thủ chưa từng có. Việc xây dựng một hệ thống quản lý rủi ro toàn diện bao gồm các khía cạnh hình sự, dân sự, hành chính và vận hành đã trở thành điều kiện tiên quyết cần thiết để các nhà tạo lập thị trường có thể tồn tại và phát triển trong thị trường.

Với sự trưởng thành liên tục của thị trường tiền điện tử toàn cầu và sự thống nhất các tiêu chuẩn quy định ở nhiều quốc gia khác nhau, các nhà tạo lập thị trường sẽ mở ra một cơ hội lịch sử để chuyển đổi từ "vùng xám quy định" sang "đại dương xanh tuân thủ". Chỉ những doanh nghiệp gắn tuân thủ vào mô hình kinh doanh của họ và liên tục cải tiến hệ thống kiểm soát nội bộ của họ mới có thể bất khả chiến bại trong thị trường luôn thay đổi và cung cấp cho các nhà đầu tư một môi trường giao dịch an toàn hơn, minh bạch hơn và hiệu quả hơn. Thời đại trục lợi cho các nhà tạo lập thị trường trong vòng tròn tiền điện tử đã kết thúc và chỉ bằng cách nội bộ hóa sự tuân thủ thành các gen, họ mới có thể tồn tại trong làn sóng quy định. Từ kiến trúc kinh doanh đến kiểm soát rủi ro kỹ thuật, từ quản lý khách hàng đến tầm nhìn toàn cầu, mỗi bước cần phải dựa trên luật pháp và rủi ro như tấm gương. Tuân thủ không phải là chi phí, đó là tấm vé duy nhất dẫn đến sự bền vững.

Xem bản gốc
Nội dung chỉ mang tính chất tham khảo, không phải là lời chào mời hay đề nghị. Không cung cấp tư vấn về đầu tư, thuế hoặc pháp lý. Xem Tuyên bố miễn trừ trách nhiệm để biết thêm thông tin về rủi ro.
  • Phần thưởng
  • Bình luận
  • Chia sẻ
Bình luận
0/400
Không có bình luận
  • Ghim
Giao dịch tiền điện tử mọi lúc mọi nơi
qrCode
Quét để tải xuống ứng dụng Gate.io
Cộng đồng
Tiếng Việt
  • 简体中文
  • English
  • Tiếng Việt
  • 繁體中文
  • Español
  • Русский
  • Français (Afrique)
  • Português (Portugal)
  • ไทย
  • Indonesia
  • 日本語
  • بالعربية
  • Українська
  • Português (Brasil)